Hiện tượng El Nino là gì? Nguyên nhân, hậu quả và cách đối phó

Hiện tượng El Nino là gì? Chắc chắn bạn cũng đã từng nghe về các hậu quả do hiệu ứng này gây ra tuy nhiên chưa thực sự kỹ lưỡng. Bên cạnh những tác hại nghiêm trọng do El Nino gây ra, người ta cũng tìm ra được một số lợi ích từ nó.

Hiện tượng El Nino là gì?

Hiện tượng El Nino là hiện tương khi lớp nước biển ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương tăng nhiệt độ bất thường. Dù không xảy ra thường xuyên, thông thường từ 3 – 4 năm một lần tuy nhiên El Nino vẫn ảnh hưởng lớn đến khí hậu và thời tiết trên toàn cầu.

• Trong thời gian từ 8 đến 12 tháng hoặc dài hơn El Nino có thể kéo theo một số hiện tượng khắc nghiệt khác trên phạm vi toàn cầu.
• Bạn có thể thấy bản tin dự báo thời tiết về sự khô hạn, khó chịu hơn mức bình thường ở Tây Bán Cầu hay lũ lụt ở nhiều quốc gia trên thế giới hay hạn hán, cháy rừng.
• Chu kỳ El Nino không cố định tuy nhiên hậu quả mà hiện tượng này mang lại là rất lớn.

Hàng triệu con người bị ảnh hưởng đặc biệt là cư dân sống tại những vùng ven biển Thái Bình Dương. Những vấn đề lớn về sức khỏe, thảm họa tự nhiên như lũ lớn, đói kém, thiếu nước sạch,…có thể xảy ra.

Nguyên nhân gây ra El Nino 

Đâu là nguyên nhân khiến hiện tượng khí hậu xấu này diễn ra? Các nhà khoa học cho rằng có 2 lý do quan trọng.

Gió tín phong Đông Nam không còn mạnh

Gió tín phong Đông Nam đóng vai trò rất lớn trong việc duy trì nhiệt độ nước biển ở khu vực Thái Bình Dương. Chính vì thế khi hiện tượng thiên nhiên nãy ở gần xích đạo suy kém thì nước lạnh sẽ không nổi lên trên, nhiệt độ nước biển sẽ bị nóng ấm khác thường dẫn đến hiện tượng El Nino.

Vận tốc tự quay của Trái Đất bị thay đổi

Nguyên nhân khác dẫn đến hiện tượng này là việc thay đổi vận tốc tự quay của Trái Đất. Đây là hiện tượng liên quan trực tiếp đến việc thay đổi nhiệt độ mặt biển phía Đông Thái Bình Dương.

Theo một số nghiên cứu thì lúc vận tốc của Trái Đất giảm chậm thì nhiệt độ ở vùng biển này bắt đầu lên cao. Điều này hoàn toàn có căn cứ hành tinh của chúng ta quay chậm lại thì khí quyển và nước biển ở xích đạo sẽ xê dịch về hướng đông khiến nước lạnh khó lật lên trên vì thế gia tăng nhiệt độ vùng biển.

Hậu quả mà El Nino gây ra

Hiệu ứng El Nino tác động tiêu cực rất mạnh đến thời tiết cũng như đời sống người dân trên toàn thế giới.

Thay đổi mạnh mẽ thời tiết ở nhiều khu vực

Hậu quả lớn nhất chính là làm thay đổi thời tiết thường thấy ở nhiều khu vực trên thế giới. Nhiệt độ có nơi nóng hơn, có quốc gia lại lạnh hơn, gây mưa to, lũ lụt, hạn hán.

Có thể điểm qua một số bất thường ở nhiều nơi như sau:

• Tại Việt Nam, lượng mưa các năm giảm, nhiệt độ tăng cao bất thường ngay cả vào mùa đông. Khô hạn xảy ra thường xuyên hơn làm diện tích đất nông nghiệp bị sa mạc hóa ngày càng gia tăng do không đủ nước để tưới tiêu.
• Các khu vực ở Tây Mỹ, Canada khí hậu biến đổi ngày càng ấm và khô hơn trong khi ở miền Nam Mỹ thời tiết lại mát và ẩm hơn trước. Nắng nóng ở các nước châu Âu cũng xuất hiện bất thường nhiều hơn trước.
• Tuy nhiên, ở nhiều nước Đông Á như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc,… lại phải hứng chịu những đợt rét đậm rét hại khủng khiếp. Có nơi nhiệt độ đã từng giảm xuống tới -57 độ C tạo nên bão tuyết ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người dân.
• Bão có xu hướng hoạt động chậm khiến hướng gió đổi chiều nên các cơn bão ít hình thành tại Đại Tây Dương. Ở Thái Bình Dương, các cơn xoáy thuận nhiệt đới lại tăng về số lượng.
• Tại Ấn Độ, vào năm 2015, mùa hè lượng mưa giảm hẳn, gió yếu hơn. Đến mùa thu, mưa lại tăng cao bất thường dẫn đến hiện tượng lũ lụt.

Thời tiết thay đổi thất thường làm tăng nguy cơ tuyệt chủng các loài động vật quý hiếm.

Với sinh vật biển

El Nino có tác động rất mạnh lên quần thể các sinh vật dưới lòng đại dương. Hiện tượng này khiến dòng nước lạnh chứa nhiều dinh dưỡng dâng lên yếu hoặc không xuất hiện

• Các loài thực vật phù du không thể tồn tại và giảm hẳn về số lượng.
• Nhiều sinh vật biển sống bằng thức ăn là thực vật phù du cũng bị giảm đi đáng kể.
• Làm thay đổi chuỗi thức ăn tự nhiên của những loài khác cấp cao hơn.

Tác động tiêu cực cho sức khỏe

Sức khỏe con người bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong điều kiện Trái Đất ngày càng nóng lên do El Nino gây ra.

• Lượng mưa tăng bất thường sẽ là điều kiện thuận lợi cho sinh vật truyền bệnh sinh sản mạnh như muỗi, chuột,…
• Nhiệt độ cao sẽ tạo điều kiện cho các bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan cực nhanh.
• Các khu vực bị tàn phá bởi lũ lụt cũng bị ô nhiễm nặng nguồn nước, đất đai.
• El Nino gián tiếp trở thành nguyên nhân khiến dịch tả, sốt xuất huyết, sốt rét gia tăng mạnh.
• Các đợt nắng nóng bất thường tại châu Âu vào mùa hè cũng đã khiến nhiều người bị tử vong.
• Tình trạng hạn hán cũng dẫn đến xảy ra nhiều vụ cháy rừng hơn khiến người dân xung quanh gặp các bệnh lý nặng về hô hấp.

Tác động tới kinh tế

El Nino 2024 khiến nhiều nơi sản xuất lương thực bị mất mùa liên tục do hạn hán, mưa lũ tăng cao.

• Các nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ đã phải hạn chế cung cấp ra thế giới một lượng lớn khiến kinh tế bị thiệt hại.
• Lạm phát nhiều nước tăng cao, giá điện cũng tăng khiến thị trường tài chính biến động mạnh.

Một số lợi ích mà El nino mang lại

El Nino gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên vẫn có những lợi ích của hiện tượng này mà bạn không biết:

Lợi ích kinh tế

Những năm nhiệt độ nước biển ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương không quá cao mang lại nguồn lợi cho ngư dân. Minh chứng rõ nhất là hơn 5000 năm trước người Peru đã phát hiện ra hiện tượng này tuy nhiên nhiệt độ nước biến lúc này chỉ tăng lên đủ ấm.

Đây là điều kiện thuận lợi để vi sinh vật phát triển tạo nguồn thức ăn chất lượng cho cá biển. Chính vì thế tất cả các ngư dân của quốc gia ven biển Nam Mỹ này lại có một vụ mùa bội thu.

Thực vật hoang mạc phát triển

Chính việc thay đổi khí hậu đã giúp cho những vùng khô cằn nhất trên thế giới như hoang mạc Atacama xuất hiện những cơn mưa lớn. Theo ghi nhận thì vào năm 2015, tại hoang mạc Nam Mỹ này hoa đã nở rộ. Hệ thống thực vật tại nơi đây đã phát triển bất ngờ trong thời điểm El Nino diễn ra.

Các biện pháp đối phó với El Nino đem lại hiệu quả

Dù có những lợi ích nhưng chủ yếu hiện tượng khí hậu này vẫn có những tác hại lớn đến con người tại nhiều quốc gia trên thế giới. Dự đoán hiện tượng El Nino 2024 sẽ kéo dài đến hết mùa xuân, vậy biện pháp đối phó với các ảnh hưởng xấu của hiện tượng này là gì?

Áp dụng công nghệ để tăng cường độ chính xác của dự báo thời tiết

Dự báo các hiện tượng thời tiết xấu thực sự rất quan trọng đối với con người. Đây sẽ là những thông tin để bạn có thể chuẩn bị cho các tình huống xấu do ảnh hưởng từ việc thay đổi thời tiết thất thường.

Việc đưa công nghệ hiện đại để cải thiện hệ thống dự báo sẽ giúp con người chủ động hơn trong các tình huống xấu.

Tăng cường công tác phòng chống thiên tai do El Nino mang lại

El Nino Việt Nam đang ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân nước ta. Chính vì thế các địa phương cần có biện pháp khắc phục thời tiết cực đoan như:

• Xây dựng nhà kiên cố, chằng chống kỹ lưỡng để tránh bão lũ.
• Thực hiện trữ nước ngọt, trồng cây xanh, xây dựng thủy lợi để chống xâm nhập mặn.
• Để hạn chế những tác động do El Nino ảnh hưởng đến sức khỏe các địa phương cũng cần tổ chức phòng chống dịch bệnh. Điều này đến từ việc tuyên truyền để người dân chủ động bảo vệ sức khỏe.
• Lãnh đạo các địa phương cũng nên giám sát để sớm ra giải pháp ứng phó cho từng tình huống cụ thể.

Hạn chế thực hiện các hành động tăng cường thiệt hại do El Nino mang lại

Hạn chế những hành động khiến cho tác hại của thời tiết cực đoan tăng cao cũng là cách để đối phó với tình trạng thời tiết này:

• Không chặt cây, phá rừng, làm ô nhiễm nguồn nước.
• Phân loại và xử lý rác đúng cách để tránh những tác động xấu gây ô nhiễm môi trường.
• Thay đổi từ thói quen sinh hoạt như: Đun nấu bằng thiết bị hiện đại, di chuyển bằng phương tiện sinh học hoặc công công,…

Lời kết

Nếu đã hiểu hiện tượng El Nino là gì sẽ thấy chúng không hoàn toàn là tác động tiêu cực. Mặc dù mang lại một vài lợi ích về kinh tế cũng như giúp thực vật hoang mạc phát triển nhưng nhìn chung đây vẫn là hiện tượng thời tiết cực đoan cần phòng tránh.