Sa mạc hóa là gì? Tìm hiểu các biện pháp ngăn ngừa hiệu quả

Sa mạc hóa là gì? Những nguyên nhân gây hiện tượng trên cùng hậu quả mà chúng để lại ra sao? Hiện nay, hiện tượng sa mạc hoá đã cướp đi phần lớn khu vực sinh sống của con người.

Sa mạc hoá là gì?

Sa mạc hoá chính là tình trạng hạn hán gây suy thoái đất tạo khu vực khô hạn và bán khô hạn hay ẩm nửa khô hạn. Đặc biệt trong những năm gần đây, tình trạng này xuất hiện phức tạp và xuất hiện ở nhiều nơi trên thế giới.

Tình trạng này chính là một thảm họa của tự nhiên, khiến cho cuộc sống con người bị tác động vô cùng tiêu cực. Do hiện tượng biến đổi khí hậu ngày một nghiêm trọng, mức độ nguy hại của hạn hán dẫn đến tình trạng trên ngày càng nhiều và phức tạp hơn bao giờ hết.

Xem thêm: Hiện tượng lũ lụt là gì? Sự khác biệt so với sa mạc hóa.

Nguyên nhân sa mạc hóa là gì?

Nguyên nhân sa mạc hoá chính do tác động chủ yếu bởi con người từ 10.000 năm trở lại đây.

• Hiện tượng trên xuất hiện do chúng ta đã lạm dụng đất đai trong các ngành chăn nuôi, canh tác.
• Phá rừng, đốt đồng,..
• Biến đổi khí hậu hay tăng độ mặn trong đất.
• Hiện tượng El Nino gây thiếu hụt lượng mưa ở nhiều khu vực.

Hệ sinh thái ở ranh giới giữa sa mạc hóa và các vùng khác thường rất dễ dao động bởi đời sống sinh hoạt của con người, đặc biệt là trong chăn nuôi. Móng guốc của chúng có khả năng nện chặt xuống các tầng đất khiến lượng nước xuống thấp từ đó chóng khô và dễ bị mưa xói mòn.

Cùng với đó, các cồn cát cũng có khả năng di chuyển góp phần gây nên hiện tượng hoang mạc hoá. Gió đã đẩy những hạt cát tung lên bầu trời sau đó làm dao động thêm, khuếch đại lượng cát bị xô đẩy tạo nên những lớp có chiều cao lên đến hàng chục mét.

Hậu quả của sa mạc hóa là gì?

Trên thực tế, sa mạc hóa đã tác động không hề nhỏ đến các mặt trong cuộc sống toàn cầu: Hệ sinh thái, kinh tế xã hội, chính trị,…Đặc biệt, tại các khu vực này, nạn đói nghèo xuất hiện vô cùng nghiêm trọng, khó có thể đưa ra những biện pháp khắc phục, giải quyết hữu hiệu.

Trong 10 năm diễn ra sa mạc hoá, liên hợp quốc thống kê có tới 50 triệu người phải di chuyển khỏi khu vực sinh sống của mình. Tình trạng trên tồn tại không còn xa lạ với con người, tuy nhiên tốc độ lan rộng tới hơn 30 – 35 lần quả thực là một vấn đề đáng lo ngại trên toàn cầu.

• Tác động đến tất cả mọi khía cạnh của đời sống, trong đó đặc biệt nghiêm trọng là môi trường tự nhiên và con người.
• Hiện tượng trên đã khiến cho các thảm thực vật bị huỷ hoại, đe dọa môi trường sống của các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng.
• Ảnh hưởng của sa mạc hoá cũng khiến con người con người gặp phải một số vấn đề nghiêm trọng như: Thiếu nước cho sinh hoạt, sản xuất, khu vực sinh sống bị phá huỷ, bão cát ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống.

Tìm hiểu thời tiết cực đoan là gì, ảnh hưởng như thế nào đến đời sống và sản xuất.

Thực trạng sa mạc hóa hiện nay

Hiện trạng sa mạc hóa là tình trạng tăng lên của các vùng đất khô cằn. Trên thế giới đã ghi nhận rất nhiều diễn biến phức tạp mà hiện tượng này đã tác động đến cuộc sống.

• Tại các nước Châu Phi, hiện tượng sa mạc hoá đã cướp đi phần lớn khu vực sinh sống của con người.
• Không có đất trồng, chăn nuôi khiếm cuộc sống trở nên khó khăn, nạn đói nghèo cũng diễn ra phức tạp, khó khắc phục hơn bao giờ hết.

Trong những năm gần đây, sa mạc hóa ở Việt Nam diễn biến ngày càng phức tạp. Ảnh hưởng của chúng cũng không hề nhỏ:

• Có tới 7,6 triệu ha đất chịu tác động của thoái hóa / hoang hóa.
• Một số nơi tại miền Trung, đất đai cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng dẫn đến cằn cỗi.
• Các khu vực: Tây Bắc, Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ dự kiến sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi sa mạc hoá, khiến kinh tế – xã hội xuống cấp trầm trọng.

Các biện pháp ngăn ngừa hiện tượng sa mạc hóa là gì?

Nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của sa mạc hóa đến cuộc sống của con người và sinh vật trên Trái Đất, các nhà khoa học đã đề xuất đến chúng ta một số biện pháp ngăn ngừa như sau.

• Cần sử dụng lượng nước một cách phù hợp, đặc biệt trong hệ thống tưới tiêu cần đảm bảo điều tiết, quản lý nghiêm túc.
• Trồng cây, gây rừng để giữ lại lưu lượng nước ngầm có trong đất, tránh các trường hợp xói mòn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng.
• Nghiêm túc quản lý việc sử dụng đất đai ở địa phương một cách hợp lý, tránh sử dụng bừa bãi, gây ảnh hưởng nặng nề.

Lời kết

Hiểu sa mạc hoá là gì sẽ tăng nhận thức của con người về tình trạng biến đổi khí hậu theo hướng cực đoan này. Để có được một môi trường sống lành mạnh, tốt đẹp, chúng ta cần nâng cao ý thức của bản thân và chung tay góp sức bằng các hành động thiết thực.